OTKRIVEN PLANET S ATMOSFEROM U KOJOJ IMA KISIKA I UGLJIKA

WASHINGTON, 5. veljače 2004. (Hina/AFP) - Zahvaljujući američkom svemirskom teleskopu Hubble, znanstvenici su uspjeli odrediti položaj planeta izvan Sunčeva sustava s atmosferom u kojoj ima kisika i ugljika, priopćili su autori istraživanja.#L# Ti su podaci vrlo važni za znanost, jer pokazuju da je moguće utvrditi kemijski sastav atmosfere svemirskih tijela, koja su nekoliko svjetlosnih godina udaljena od Zemlje, što bi jednom moglo dovesti do otkrića planeta s atmosferskim uvjetima pogodnima za život. Prisutnost kisika i ugljika utvrđena je u atmosferi oko plinovitog orijaša, planeta izvan Sunčeva sustava (HD 209458b) koji je 150 svjetlosnih godina daleko od Zemlje. Taj planet kruži oko zvijezde slične Suncu, od koje je udaljen sedam milijuna kilometara, kažu istraživači. Ekipu koja je otkrila planet predvodio je Alfred Vidal-Madjar iz pariškog Instituta za astrofiziku, a rezultati su objavljeni u američkom časopisu Astrophysical Journal Letters. Planet koji nazivaju i Oziris prvi je planet izvan Sunčeva sustava na kojemu je utvrđeno postojanje atmosfere, prvi koji ima atmosferu s vodikovim parama i prvi čija atmosfera sadrži kisik i ugljik. Francuski astronom drži da prisutnost kisika nije neobična u atmosferi tako velikog planeta, budući da ga imaju i golemi planeti našeg Sunčeva sustava, poput Jupitera i Saturna. Naprotiv, više iznenađuje to što u višim slojevima ekstrasolarnog planeta ima atoma ugljika i kisika, dok su ovi na Jupiteru i na Saturnu uvijek u spoju s metanom i s vodom, i to u nižim slojevima atmosfere. Oziris je planet koji ubrzano gubi ugljik i kisik. Čini se da vjetrovi nose plinove iz atmosfere u svemir brzinom od 35.000 kilometara na sat. To je drugog istraživača iz ekipe, Alaina Lecaveliera potaknulo da iznese zamisao da čak i teži elementi poput željeza strujanjem dospijevaju u više slojeve atmosfere planeta. (Hina) xvrad ybcav