POVIJEST SOVJETSKE KOMUNISTIČKE PARTIJE

LONDON, 25. kolovoza (Reuter/Hina) - Mihail Gorbačov, generalni sekretar CK KP SS-a dao je ostavku na taj položaj, naredio da se zaplijeni partijsko vlasništvo, preporučio da se raspusti Centralni komitet, koji utvrđuje njenu politiku, uklonio partiju iz radnih i vojnih službi te iz tajne policije KGB. Slijede ključni datumi u povijesti Komunističke partije Sovjetskog Saveza, koja je jučer uništena kao politička sila: 1898. - Prvi kongres Ruske socijal-demokratske radničke partije (RSDLP) u Minsku. Njenih devet delegata je uhićeno; 1903. - Drugi kongres RSDLP. Vladimir Lenjin, koji zahtijeva da partija bude čvrsto povezana grupa profesionalnih revolucionara, izazvao je podjelu između njegove vlastite boljševičke (većinske) i menjševičke (manjinske) frakcije; 1905. - Prva ruska revolucija, u kojoj su se istaknuli neki članovi partije, slomljena je nakon nekoliko mjeseci ustanka. RSDLP se pretvara u beznačajnu skupinu; 1917. - S Lenjinom i većinom drugih boljševičkih čelnika partija nema nikakvu ulogu u Februarskoj revoluciji i svrgnuću carizma. Boljševici 7. studenog vojnim udarom preuzimaju vlast u Petrogradu, uklonivši privremenu vladu; 1918. - Partija mijenja ime u Rusku komunističku partiju (boljševika). Zabranjuje druge političke partije i započinje građanski rat protiv Bijele, anti-boljševičke armije; 1919. - Lenjin osniva Komunističku Internacionalu. 1921. - Lenjin predlaže Novu ekonomsku politiku (NEP) na 10. kongresu partije i dozvoljava ograničeno privatno poduzetništvo. Sve unutarnje partijske frakcije su zabranjene; 1924. - Nakon Lenjinove smrti nekoliko su se godina vodile borbe unutar partije. Josif Visarionovič Staljin izlazi kao pobjednik. Lav Trocki odlazi u egzil; 1929. - Staljin ukida NEP i započinje kolektivizaciju poljoprivrede i vratolomnu industrijalizaciju; 1934. - Staljin utvrđuje osobnu vlast na 17. kongresu partije. Umorstvo lenjingradskog partijskog šefa Sergeja Kirova dovodi do Velike čistke. Milijuni ljudi su ubijeni ili poslani da umru u radnim logorima; 1952. - Vodstvo je reorganizirano i partija mijenja ime u Komunistička partija Sovjetskog Saveza; 1953. - Staljin umire; 1956. - Prvi sekretar Nikita Hruščov optužuje Staljina u "tajnom govoru" na 20. partijskom kongresu. Većina žrtvi čistke je rehabilitirana; 1957. - Hruščov je osujetio pokušaj članova Politbiroa koji su ga htjeli svrgnuti; 1961. - Drugi krug destaljinizacije. Staljinovo tijelo odneseno je iz mauzoleja na Crvenom trgu; 1964. - Hruščov je smijenjen i zamijenilo ga je kolektivno vodstvo na čelu s Leonidom Brežnjevom i Aleksejom Kosiginom; 1968. - Varšavski Pakt ulazi u Čehoslovačku. (Hina - nastavlja se) 21. POVIJEST ... (2) "Brežnjevljeva doktrina" opravdava sovjetsku intervenciju kako bi se podržali komunisti; 1982. - Brežnjev umire, zamjenjuje ga Jurij Andropov; 1984. - Andropov umire, zamjenjuje ga Brežnjevljev pomoćnik Konstantin Černjenko; 1985. - Černjenko umire, zamjenjuje ga Mihail Gorbačov; 1986. - Gorbačov oprezno započinje reformu i produžuje vodstvo na 27. partijskom kongresu. Jeljcin postaje kandidat za člana Politbiroa; 1987. - Jeljcin daje ostavku na visoki partijski položaj nakon svađe s Gorbačovom i kolegama iz Politbiroa; 1988. - 19. partijska konferencija. Gorbačov dobija odobrenje za izbore s više kandidata i stvaranje novog, redovnog parlamenta. Počinje raspadanje partijske vlasti; 1989. - Izbori za Kongres narodnih deputata. Neslužbena grupa konkurira Komunističkoj partiji i poražava nekoliko visokih komunističkih kandidata. Jeljcin pobjeđuje u moskovskom izbornom okrugu s 89% glasova; 1990. - Stvaranje izvršnog predsjedništva, izbor Gorbačova u Kongresu narodnih deputata. Ukidanje članka 6 Sovjetskog ustava daje Komunističkoj partiji pravo vlasti. Gorbačov odbacio napad konzervativaca na 28. partijskom kongresu. Jeljcin i drugi reformisti napuštaju partiju, jer se nije uspjela demokratizirati. Stvaranje tvrdolinijske Ruske komunističke partije koju vodi Gorbačovljev kritičar Ivan Položkov; 1991. - Gorbačov je i dalje generalni sekretar partije dok njegovi reformatorski saveznici traže da dade ostavku. Jeljcin pobjeđuje na izborima za ruskog predsjednika. On zabranjuje komunističke čelije u radnim kolektivima. Gorbačov najavljuje program za novi partijski kongres kao i novi reformski partijski program. Tvrdolinijaši ga svrgavaju. Ugled komunističke partije nastalja opadati nakon neuspjeha državnog udara. Gorbačov daje ostavku na mjesto šefa partije i najavljuje mjere koje će je djelotvorno uništiti kao političku silu. (Hina) mm 250951 MET aug 91